లవ్ ఇన్ ది టైమ్ ఆఫ్ కలరా!

(గమనిక: ఈ టపా ముఖ్యోద్దేశ్యం, Gabriel García Márquez రచించిన Love in the Time of Cholera అనే పుస్తకం చదువుతున్నప్పుడు గానీ, చదవడం పూర్తయ్యాకా గానీ నాలో కలిగిన ఆలోచనలు ఇక్కడ పెట్టడం మాత్రమే. దీన్ని సమీక్ష అని నేననుకోవటం లేదు. పైగా ఇవి ఈ క్షణానివి. మున్ముందు ఇవి మారే అవకాశం ఉంది. ఈ పుస్తకాన్ని ఇది వరకే చదువున్న వారు, తమ అభిప్రాయాలని తెలిజేస్తే నా ఆలోచనా పరిధిని విస్తరించుకునే అవకాశం ఉంటుందనే స్వార్ధంతో కూడిన ప్రయత్నం)

కథేంటంటే:
మొదట ఈ రచన గురించి తెలిసినప్పుడు, “ప్రేమకథే కదా!” అని పెద్దగా శ్రద్ధ పెట్టలేదు. ఇంక్కొంచెం తెలుసుకునే సరికి “ప్రేమ కథే అయినా ప్రయత్నించచ్చు” అనుకున్నా. తీరా యెడా పెడా దీని గురించే వెతికే సరికి “ప్రేమకథే.. కానీ రొటీన్ కి భిన్నమైనది” అని గుర్తించి పుస్తకం మొదలెట్టా! ఒక అబ్బాయి తన టీనేజ్ లో ఒక అందమైన అమ్మాయిని చూసీ చూడగానే మనసు పారేసుకుంటాడు. వెంటపడతాడు, ప్రేమించి పెళ్ళాడమని అర్ధింస్తాడు. ముందు కాదూ కూడదు అన్న అమ్మాయి మెల్లి మెల్లిగా అతడి వైపు మొగ్గు చూపుతుంది. ఇంట్లో ఈ విషయం తెలిస్తే కష్టం కావున రహస్యంగా ఉత్తరాల ద్వారా సంభాషించుకుంటుంటారు. ఇది అమ్మాయి తండ్రికి తెలిసి పోతుంది. అందంలోనూ, ఆస్తిలోనూ, కుటుంబ గౌరవంలోనూ తనకి తగడని తెలిసి అబ్బాయిని బెదిరిస్తాడు. ఫలించక అమ్మాయిని దూర ప్రాంతాన్నికి తీసుకెళ్తాడు. విరహాగ్నిలో మండుతున్న మనసులను టెలిగ్రాములు కలుపుతాయి! నిరీక్షణ ఫలించి ఆమె సొంత ఊరికి వచ్చిందని తెలిసిన హీరో ఆమెను ఆటపట్టించాడానికి చాటుగా ఫాలో అయ్యి, ఆ అమ్మాయిని సర్ ప్రైజ్ చేద్దామనుకుంటాడు. ఆ అమ్మి “నిన్నా నేను ప్రేమించింది? ఛీ పో” అంటుంది. ఇతగాడి హృదయం ముక్కలవుతుంది. కొంత కాలాని పేరున్న డాక్టర్ తో అంతగా ఇష్టం లేకపోయినా ఆ అమ్మి పెళ్ళయ్యిపోతుంది. హీరో పిచ్చివాడై తిరుగుతుంటాడు. ఆమెను మర్చిపోలేకపోతాడు, అయినా ఇతర స్త్రీల నుండి తనకి కావాల్సింది పొందుతూనే ఉంటాడు. హీరోయిన్ వైవాహిక జీవితం కాస్త ఒడుదుడుగలతో, కాస్త ఆనందం, మరి కాస్త అసహనంతో అటూ ఇటూ అయినా, “అన్యోన్య దాంపత్యం” అని అనిపించుకునేలా నిలబడుతుంది. ఈ క్రమంలో యాభై ఏళ్ళు గడిచేసరికి, డాక్టరు గారు మరణిస్తారు. అప్పుడు మన హీరో వెళ్ళి “ఈ రోజు కోసమే ఇంత కాలం వేచి చూశాను, మనం పెళ్ళి చేసుకుంద్దాం” అని అంటాడు. ఆవిడ (డైబ్బై ఏళ్ళ ఆమెను ఇక అమ్మాయి అనలేము కదా!) మళ్ళీ “ఛీ పో” అంటుంది. హీరో మళ్ళీ ఉత్తరాలు రాస్తాడు, ఈ సారి టైపు మెషీన్లో! ఫోన్లో కూడా! మొత్తానికి ఈ సారి తను ఒప్పుకుని వారిరువురూ కలిసి సహజీవనం కొనసాగిస్తారు.

అస్సలూ.. కథేంటంటే:
ఇదే కథ అని తెలుసుంటే నేనీ పుస్తకాన్ని ముట్టుకునే దాన్ని కాదు. తెలిసే సరికి ఆలస్యం అయ్యింది. అప్పటికే నేను పుస్తకంలో మునిగి పోయాను. ఈ రచనని మొదలెట్టడమే మన చేతుల్లో ఉంది. అటు తర్వాత మనల్ని తనకిష్టం వచ్చినట్టు ముందుకీ వెనక్కీ ఓ శతాబ్ద కాలంలో తిప్పుతాడు రచయిత. ఎప్పుడు ఏ విషయమైనా చెప్పేస్తాడు. ఊరించడు, టెన్షన్ పెట్టడు, కానీ ఊపిరి ఆడనివ్వడు. అంతా అయ్యిపోయాకా “ఇదా కథా?” అని బిక్కమొహం పెట్టలేదు, “అసలేంటీ కథా?” అంటే నాకర్ధమయ్యిందేంటంటే It is (just) NOT a love story! If at all love has a story for itself, it is this. Love in all kinds, in all forms and in all disguises. ఇది కేవలం ప్లొరెంటినో, ఫెర్మినా ప్రేమ కథే అనుకున్నా రచయిత శైలి వల్ల బాగుందనిపిస్తుంది, నాకు ఈ వచనం కొత్తగా, హాయిగా అనిపించింది. ఈ ఇరు పాత్రలపై సానుభూతి, సహానుభూతి, జాలి, కరుణ వైగారా లన్నీ పుష్కలంగా పుట్టుకొస్తాయి. ముఖ్యంగా ఫ్లొరెంటినో పిచ్చితనం, మొండితనం గురించి చదువుతున్నంత సేపూ నాకు పిచ్చి ఎక్కింది. అతడి బాధను చూసి (చూపిస్తాడు రచయిత) ఏం చెప్పాలో, ఏం అనాలో తెలీక నిస్సహాయంగా ఉండిపోయాను. (ఇది ఒక నవలలో కాల్పనిక పాత్ర కాబట్టి నా స్పందన కాస్త అతిగా అనిపించచ్చు. కానీ నిజజీవితంలో కూడా ఎప్పుడైనా ఎవరైనా ప్రేమ బారిన పడితే వారిని ఓదార్చలేము, అలా అని వదిలేసి ఊరుకోలేము. అప్పటి వరకూ వాళ్ళ జీవితంలో మనది అతి ముఖ్య పాత్ర అయినా ప్రేమ విషయానికి వచ్చేసరికి కేవలం “ప్రేక్షక పాత్ర” కి పరిమితం అవుతాము. ఆ పరిస్థితిని ఎలా వర్ణించాలో నాకు తెలీటం లేదు.) ఇక వారు జీవిత చరమాకంలో తీసుకున్న నిర్ణయం కాస్త (విశాలంగా) ఆలోచిస్తే సహేతుకమనిపిస్తుంది. పూర్తిగా నమ్మశక్యంకాని పాత్రను కూడా మనస్పూర్తిగా ఒప్పేసుకోవచ్చు. కాకపోతే ఈ రచనలో ఇంకా చాలా విషయం ఉంది.

కథ యొక్క కథ ఏటంటే:
ఇప్పుడు జమ్మూ నుండీ కన్యాకుమారి వరకూ ఒక నాన్-స్టాప్ రైలు ఉందనుకోండి. జమ్మూ లో ఎక్కేసామనుకోండి. మార్గంలో భారత దేశాన్ని చాలా వరకూ చూడచ్చు. ఎన్నో వింతలూ, విశేషాలూ, గట్లు, చెట్లు, పుట్టలు, కొండలు కోనలూ అన్నీ కనిపిస్తుంటాయి. కాసేపు ఆగి చూసుకోవాలనిపిస్తుంది. వీలుంటే దిగి ఫోటోలు తీసుకోవాలనిపిస్తుంది. కానీ రైలు ఆగదు. అది, దానితో పాటు మనం వెళ్తూనే ఉంటాము. మన మనస్సులో వీటన్నింటి స్నాప్ షాట్స్ మాత్రమే మిగులుతాయి. ఈ పుస్తకం ఒక నాన్-స్టాప్ రైలు బండి అనుకుంటే మనం తిరొగొచ్చేది “ప్రేమ“ను మాట. చూపించాల్సినవి చూపిస్తూనే ఎక్కడా ఎక్కువ సేపు నిలిచిపోకుండా రచయిత మనల్ని తీసుకెళ్తుంటాడు.
ఉదాహరణలు: ప్రేమ కోసం చావడాలు, చంపుకోడాలు మనికి కొత్త కాదు. కానీ “చావులోనే నాకు ఆనందం” అన్న ప్రియుణికి దగ్గరనుండి చనిపోడానికి సహకరించే ప్రియురాలు ఉందంటే విస్తుపోయే సమయం ఉండదు. వధూవరులిద్దరూ చిటికెన వేళ్ళు పట్టుకుని వైవాహిక జీవితాన్ని మొదలెడతారు. కొత్త ప్రపంచంలో అమ్మాయికి అన్నింటికీ ఆ అబ్బాయి మార్గదర్శకం. ఎన్నో ఉడుదుడుకులు ఎదుర్కొటున్నా జీవన నౌక మాత్రం సాఫీగా సాగటం వీరి ప్రధమ లక్ష్యం. బాధ్యతలన్నీ తీరి జీవన సంధ్యలో ఉండగా వయస్సు మీద పడి, వృద్ధాప్యంలో మళ్ళీ బాల్యం చూసుకుంటూ అతడిని కాపాడుకోవటం ఇప్పుడామె వంతు. For a husband, wife is the first daughter అని ఎక్కడో చదివాను. ఈ నవల చదివేటప్పుడు And for a wife, husband is the last son అని పొడిగించాలి ఏమో అనిపిస్తూ ఉంది, కానీ ముందుకెళ్ళక తప్పలేదు. ఆమె వంటి పరిమళం తనలో ఇమిడిపోవాలని, ఆ పరిమళానికి దగ్గ్రరగా ఉండే పూరేకుల రసాన్ని తాగి వాంతి చేసుకున్న పద్దెనిమ్మిదేళ్ళ అబ్బిని తిట్టుకోవాలో, జాలిపడాలో తేల్చుకునే లోపు బండి సాగిపోతుంది. ఇక కొన్ని రకాల ప్రేమలు చదువుతున్నప్పుడైతే పుస్తకాన్ని నేలకేసి కొట్టాలి అనేంత విరక్తి కలిగింది. కొట్టేలోపే, వాటిని దాటి పోవాల్సి వచ్చింది. రైలు కదులుతుండగానే ఫొటోలు తీసినట్టు, ఈ రచనలో కొన్ని వర్ణనలను, పంక్తులను మార్కు చేసుకున్నాను. కానీ వాటి వల్ల ఎంత ఉపయోగమో చూడాలి.  విడిగా రాయడానికి ప్రయత్నిస్తే బాగుంటుందనిపించింది.

కథ వెనుక కథేంటి?
“ఇరవయ్యోకటో శతాబ్దంలో ఇరవయ్యో పడిలో ఉన్నవారు ప్రేమ గురించి ఏం ఆలోచిస్తున్నారు? ప్రేమంటే ఏమిటసలు? మనతో పాటు మన సమాజానికీ నచ్చితే అది ప్రేమ, లేకపోతే ఏదో ఒక అనకూడని పదాలు వాడేసి తప్పించుకుంటున్నామా? మనం ప్రేమను, ఏ ముసుగూ లేకుండా, ఆహ్వాన్నించగలమా? ప్రేమంటే రొమాంటిక్ ఇంకా ఫీల్ గుడ్ మాత్రమేనా?” లాంటి ఆలోచనలతో కాసేపు కొట్టుకుని, నాకెక్కిన పిచ్చి కనపడిన ప్రతీ వారినీ ప్రశ్నిస్తూ వారికి కొంచెం కొంచెం పంచుకుంటూ, కాసేపటికో కొన్నాళ్ళకో పక్కకి పెట్టేయడం మామూలుగా జరగాల్సినవి. కాకపోతే, ఎందుకో తెలీదు కానీ, I want to reverse engineer, this piece of art! రచయిత ఎందుకు అలానే రాశాడు అన్నది నన్ను వేధిస్తున్న ప్రశ్న. రెండు అంగుళాలు కూడా లేని  చిట్టి పాదాలు ఓ పెద్ద మనిషి చెప్పులు వేసుకుని నడవడమల్లే ఉంటుంది నేనీ ప్రయత్నం చేస్తే! అయినా చేస్తా!
నాకయితే ఇందులో ఉన్న ముఖ్య పాత్రలు అమ్మాయి, అబ్బాయి, ఇంకా అమ్మాయి భర్త:  ఆ అబ్బాయి ప్రేమకి పరాకాష్ఠ కాదు, మనుష్యాకారం ప్రేమకి. అందుకే అతని ఆకారం తికమక పెట్టించేలా ఉంటుంది, ఊరూ పేరూ, సమాజ గౌరవం లాంటివేవీ ఉండవు. చీదరించుకున్నా ఎవ్వరూ అతడిని తప్పించుకోలేరు. ఆ అమ్మాయి భర్త పెళ్ళికీ, లేకపోతే మన వ్యవస్థకీ ప్రతీక. అందుకే అన్ని హంగులూ ఉంటాయి అతనికి, డబ్బు, పరపతి, హోదా వగైరా వగైరా! ఒకచోట ఆ ఆమె అనుకుంటుంది, “ఇన్ని ఉన్నా ఇతడు చాలా వీక్” అని, అచ్చు వ్వవస్థలానే! ఇక ఆ అమ్మాయి ఒక సామాన్య మనిషి. ప్రేమకీ వ్యవస్థకీ మధ్య నలిగే ఒక సాధారణ మనిషి. ఈ రచనకి సంబంధించి వ్యాసాలు, రచయిత ఆలోచనలూ చదివితే ఏమైనా తెలుస్తుందేమో! కానీ అందాకా నా ఊహలను ఆపటం కష్టం.
ఇంకో తమాషా ఊహ ఏంటంటే, చిన్ని పిల్లలు చేయద్దు అన్న పనులు చేస్తే తల్లిదండ్రులు తిట్టడమో, కొట్టడమో చేస్తారు. అదే తాతయ్యలూ అమ్మమ్మలూ బుజ్జగిస్తూ కథ చెప్తూ ఆ కథలోనే పిల్లలకి చేరాల్సిన విషయం చేరేలా చూస్తారు. అందులోనే చెంపదబ్బలు ఉంటాయి, కానీ మనకి తగలవు. విశ్వజనీయమైన ప్రేమను వ్యవస్థ బంధనాల్లో ఇరికించే సమాజం / మనుష్యులు / ఆలోచనల మీద ఒక సటైర్ ఈ రచన అని నాకనిపిస్తోంది.

ఈ పుస్తకం చదవాలా?
నా ఆలోచనలతో ఇంకా ఉన్నందుకు ముందుగా ధన్యవాదాలు. ఈ పుస్తకం చదవాలా వద్దా అని ఆలోచిస్తుంటే ఒకటి చెప్పనా? వెన్నెలంటే అందరకీ ఇష్టమే! కాకపోతే there is a darker side of the moon as well. ఆహ్లాదం కలిగించే వెన్నెల నుండీ అమావాస్య తెచ్చే చిమ్మ చీకటని వరకూ  అన్నీ “భరించగలరు” అని అనుకుంటే ఈ పుస్తకాన్ని చదవండి. లేకపోతే లైట్! 😉 ఇంకా ఎంతో రాయాలని ఉంది, ఈ ఆలోచనల తూఫాను తగ్గాక ప్రయత్నిస్తా, I’m not done yet, neither with the book, nor its author!

* This book is so easily available in the pdf format on net, but is not advisable to read it there. 🙂